ვახტანგ ღლონტი
***
...გარეთ კი… მაინც, რა ხდება გარეთ;
კრავანგელოზნი, ღმერთს რომ წაჰგვარეს,
ქცეულან მგლის და ძაღლის ლეკვებად;
ყველას შიმშილი მიერეკება
სხვისი გობისკენ, სხვისი ჯიბისკენ,-
ეშმაკიც ისე ნაზად გიბიძგებს,
მოგეჩვენება უფსკრული მდელოდ;
განა ასეთი გსურდი, გამდელო.
რად მეჩვენება ცოდვა ცხონებად,
აღარც თხოვნა ჭრის, არც შეგონება -
ნაცნობ-უცნობის, იმის-ამისი;
უფალო, ხელი რატომ გამიშვი.
ღრუბლის უღრანი გამოიწალდე,
ვერ აღწევს შენი ცრემლი მიწამდე.
ვერ აღწევს შენი სიტყვა-ნუგეში,
მეც შენთან მინდა, ღრუბლის გუბეში -
ჩავაწყო ფრთები, ვიდრე შემახმა,
ბოლო იმედი მაინც შენა ხარ.
დაყოფილია ზეცა ღრუბლებად,
დაყოფილია ქუჩა უბნებად.
რომელი არი შენი ღრუბელი,
ვისი ვინა ხარ, რომელ უბნელი;
-ჰა, ძმა, მიცანი თუ ვერ მიცანი?!-
ბალღები ცამეტ-თოთხმეტისანი,
თავად საკუთარ თავის მშობლები,
ვინ სანახევროდ, ვინ მთლად ობლები,
ისეთ საოცარ სპექტაკლებს დგამენ;
ღიად, ფარულად, დღეა თუ ღამე.
სხვა აზარტია ქუჩის თეატრი,
სცენაზე ნანახს ნუვინ შეადრით;
აქ თუ სისხლი გდის - მართლა სისხლია,
აქ კულისები ვეღარ გიხსნიან.
აქ არ გეძლევა როლი მეორედ
თუ ერთხელ შერცხვი; აქ კლაკიორებს
აკრძალული აქვთ ტაში და ბრავო! -...
პატივცემულო მკითხველო, რაო?! _
სათქმელს დავცილდი?! - ფილოლოგი ხართ?!-
გსურთ დამეხმაროთ?!- გმადლობთ მოგიხმართ
(სხვა საქმისათვის) თუ დამჭირდებით...
ჯერ, მოვიკითხოთ ჩვენი ბიჭები.
იქნებ როგორმე მივუსწრო ცოცხალს,
ვინც სასიკვდილო ბაგირზე ცოცავს,
კლდეზე დაკიდულ თავის საძმოთი...
ბორგავს ლეთე და ნაპირს გადმოდის.
დუმს შორეახლო ძველი ყორღანი,
ნაფრონტალნი და ნაკატორღალნი
წვანან დაღლილი მათი მამები,
რომ ამოხადეს სული წამებით.
გრძელდება მათი სულის ამოხდა -
მამიდან შვილზე - მერე, რა მოხდა?! -
იტყვის ბრიყვი და, დარჩება ბრიყვად;
ჩვენ ხომ ბრიყვები ძალიან გვიყვარს;
გვიადვილებენ ცხოვრებას... სიკვდილს...
ბრიყვთათვის ვწერდი მეც, გვიან მივხვდი!
მეც ვიქცეოდი ხშირად ბრიყვულად;
ჭკვიანთა საბჭომ ერთხანს მიყურა,
ამათ მოსარჩლეს, იმათ მოდავეს,
პატივისცემა დამიცოტავეს
და თქვეს - მივუშვათ ურჩი ნებაზე -
და, შემატოვეს, ბრიყვებს, გემბანზე.
არადა, გემი ისე ირწევა,
ვგრძნობ, ნაპირამდე ვერ მიიღწევა.
როცა გიჟია – მგზავრიც, მესაჭეც;
იქ ზღვაც გიჟდება - ჰოდა, მეც მსაჯეს.
ძმებო და დებო, მე რა შუაში,
ვწერე კალმით და ვხატე გუაშით
სულელთა დაცვის ვრცელი კანონი,
თუმცა ვიღაა ჩემი გამგონი.
წყალში მიყრიან ამაგს კი არა,
მეც მიმაყოლონ ტანსაცმლიანად
ლამის და, უკვე ეს მერამდენედ,
ასე უხდიან მადლის ჩამდენებს
თავქარიანნიც, უთავქარონიც...
- ვისი ხარ, ბიჭო?! - ახლა ქარონის;
ადრე მეც... ჩემი მშობლის ვიყავი,
მოკლე ყოფილა ყოფნის იგავი...
- ქარონ, ეს ბიჭი უნდა დამითმო,
ძალზე ნორჩია, ვფიქრობ, სამითოდ.
იცხოვროს,ნახოს, დაიმსახუროს,
ვითომც ყრუა და ვითომც არ ყურობს
ქარონი, მაგრამ არც მე ვეშვები,
გამომიჩინა ბოლოს ეშვები.
- ნავი, უმგზავროდ, არ წავა უკან,
შენ ჩაენაცვლე, სურვილი თუ გაქვს!
- მე ჩავენაცვლო?! ჩა-ვე-ნაცვ-ლე-ბი...
ჯერ გადავთვალო სტროფში მარცვლები,
ოფლის მარცვლებიც, რომ მაყრის შუბლზე
და დავბრუნდები - შუბით, ან შუბზე!
ჩავენაცვლები, დავენაცვლები,
ჯერ მოვიმზადო სუფთა საცვლები,
ფეხისამოსი, ტანისამოსი,
ხელფასი რა მაქვს?! - სამჯერ სამოცი;
ყველაფრისათვის არც მეყოს იქნებ...
ქრის ქარქარონი და ნიჩაბს იქნევს;
თუმც ბებრადშობილს არ შერჩა ძალა,
მითის კანონი შეღავათს კრძალავს;
თვალს და ყურს შუა ხუნდება მითიც,
ეს მდინარნარეც, მითში რომ მიდის
აქ, - აფროდიტე, იქით - არესი;
ტალღაც, რომელმაც მკვდრის მდინარეში
შემომათრია, ცოცხალი, ზღვიდან,
ფრთასურვილებიც, დღემდე რომ გვზიდა
მიწიდან ცამდე, ციდან ცის ცამდე,
ღმერთო, გულით თუ თვალებით მწამდე,
ხომ თვალებიდან შედიან გულში,
ხომ ასე იყო გუშინწინ, გუშინ;
დღეს რატომ ხდება მაინც ამგვარად,
ხარ ყველგან (სხვაგან) ოღონდ აქ არა!
აქ სხვა ღმერთები ბიბინადრობენ -
ბალახ-ჯეჯილში, მთებში, დაბლობზე,
წყალში, ჰაერში, მიწაში, მტვერში;
იყვნენ თავისთვის, არაფერს ვერჩი,
მაგრამ ხანდახან მერჩიან თავად;
ღირს კი მიწიერ ღმერთებთან დავა?!
ღმერთო, ღმერთების მთელი მარაქა,
შენ მითზღაპარში ძალა არა გაქვს,
მე კი რარიგად მომიხაროდა...
უნდა დავბრუნდე უკან - ქარონთან!
- ქარონ, ეს ბიჭი მამაა ჩემი...
შვილი – უფროსი, მშობელი – მრწემი;
ხო, ასეც ხდება, როდესაც წარსულს
მომავლისათვის სიცოცხლე არ სურს,
რადგან აწმყოა იმდენად მძიმე, -
პანდორას ყუთშიც არ ტოვებს იმედს.
ჩვენც ვჭედავთ ახალ იმედის ყუთებს;
შიგ ერთურთს ვჩურთავთ და ღამეს ვუთევთ,
ვუნთებთ სანთლებს და ვუწყობთ ყვავილებს,
ვიდრე ერთი დღე დღეს არ დაგვილევს.
და ვართ იმ ერთი დღის მოლოდინში,
გინდა სულ იყო? _ დიდი ბოდიში!
გადაწყდა, ვრჩები, მამის სანაცვლოდ,
ქარონთან... მამამ უნდა განავრცოს
ჯიში, უფლისთვის სათნო ესოდენ;
ხედვიდეს ბრმაც და ყრუსაც ესმოდეს,
რომ ღმერთი ჩვენში ავახშებს ძალას,
რომ ბოლოს ბოლო მოუღოს ჯალათს
რომ ეშმაკობა ანანოს ეშმაკს,
სიტყვის უფლება ჯერ კიდევ მეც მაქვს,
გზაც შორია და, გავართობ ქარონს;
ეგღა მაკლია ცრემლები ვღვარო!
სულ სულმოკლეთა ცრემლის ბრალია,
რომ ღელავს ხოლმე ლეთე ძალიან.
ცრემლისაგან იქცა გუბე მდინარედ,
ვისთვის მკვდარი ვარ, ვისთვის მძინარე.
კი, გენანებით, ვიცი, სამიწედ,
მოვა მამა და გამომაღვიძებს.
ჩვენ ერთურთს კიდევ მრავალჯერ შევცვლით,
რომ მივიტანოთ ბოლომდე ცეცხლი -
ქარში, წვიმაში, ყინვაში, ბნელში,
გეზს არ შეიცვლის სინათლის ელჩი;
დაე დასცინონ, რომ კვდება სხვისთვის,
მან იცის, რატომ ითმენს და იცდის.
იცის იესომ, იცის პრომეთემ,
როგორ აცივდა, ღმერთო, მომეთბე.
საკმარისია, მცირედი სხვისიც,
ხომ არ მეტყობა?! - (შიგნიდან ვკივი,
შიგნიდან ვიგლეჯ ნერვებს და ხორცებს),...
რაც მქონდა, მეტი რა უნდა მომცეს
ერთ დროს შემწემ და ახლა მძარცველმა,
რკინა და ლოდი თურმე არც მე ვარ.
თუმც დაფქვავს ლოდს და დახრავს რკინასაც,
ვინც ჩვენი წერა წერა წინასწარ.
მეც მქონდა ჩემი ცრემლით საწერი,
დარდის და ფიქრის მთები გავცერი.
ფქვილი აქ დამრჩა, იქ მიმაქვს ქატო;
მორჩა ზღაპარი... აწ ვიღამ ხატოს,
ვიღამ ამოთქვას ჩემი სათქმელი;
არვინ დაადგას ახალსადგმელი
ძველ შესამოსელს... ძველი თხიერიც.
ახალი ღვინით ვერ იხეირებს.
აქვე მივმართავ ამაყ ხეიბრებს, -
თუმც ტურფად ჩანდით ჩემი სარკიდან,
ჩემი გაცემა მაინც დადგინდა -
უხმოდ, ბრალის და მოწმის გარეშე...
ბედნიერი ვარ, მშობელ მხარეში
სიკვდილი მქონდა მთავარ ოცნებად;
სხვას, აბა ვინ და, რას გამოგრჩებათ;
,,ნოსტალგია მეორე ადამზე'' (ნაწყვეტი პოემიდან)
Home 
