მარიამ ხუცურაული

სანათა ხო ხვარამზეს ციკლის ლექსებს უტრიალებს სულა და...
ეს აეხლა მომივიდა მობილზე თელავიდანა და მინდა, სხვებმაც ნახონ...

სანათა

ხვარამზეს ლექსი

საჯარეს დიაცთა თვალ იყავ, ქალთამზე,
ქვეშით მაღირებდი მწველ თვალებს, ღამისფერს.
მეც გულს უწადინოდ ვმღეროდი წაწალზე,
თვალდათვალ გზომავდი ამდენხნის სამიზნეს.
გნახე და მიწყნარდა ეჭვების გრიგალი,
ფერები დააჩნდათ ღრუბლების ფარტენებს;
შენა ხარ რჩეული, შენა ხარ ის ქალი,
მის მზეს იფიცებ და მის მკერდზე ათენებ...
სხვა ან რა შემხარბდეს, რა ცა-ვარსკვლავეთი,
საქონ-საყოლელით მეტი ვარ ასწილი;
რა საყურ-ბეჭედი, სახე, ძუძუ-მკერდი,
ტუჩ-კბილი, თვალები ირიბად აჭრილი;
რა მამისახლი ან რა ლიშო-ბაჩალი,
ივრის ცაცხვები და წნორები ლიტები...
ჩემ ყისმათს შენატრის საფშავლოს ქალ-რძალი,
მრავალი მრავლდება ცხვარი ნამზითვები.
ან ქმარი - ქვეყნად რო ტოლ-ფერი ცოტა ჰყავს,
ელვას ჰგავს კლდით-კლდეზე იმისი ნაფრენი,
მტერ-ნადირთ დაჰკვალავს ხევ-ხევ და გორმაღალს,
ლეკ-ქისტთა მრავალი უკიდავ მარჯვენი.
ჩვენს ბედზე განგების ზეობა გაცხადდა:
არც ჩემდენ წვრილშვილი გაკიდავ კალთაზე,
არცა ოჯახ-სტუმართ აპურებ აქა და
არც ძვირფას ნაბიჯებს მოჰღობავ სხვა ცაზე.
გნახე და შენი რა შემხარბდეს, რა ცა-მზე,
ამაოდ ნუღარცა სხვა იჭვებს მამისევ.
ვაჟიკას ცოლობით მეტ იყავ აქამდეც,
ქვეშით ნუ მაღირებ მაგ თვალებს ღამისფერთ.

სანათამ დაწერა''ჯერ ამ ლექსზედ მინდა მოგახსენო. ეს ლექსი იდო ლიტ.გე.ზე და მოუხედავად მავანთა მოწონებისა, მიმითითეს, რომ სწორედ შეცვლილი სტრიქონი "მე, შენ, მთვარეს და თეთრ არაგვს" რეზო ამაშუკელის გავლენით მქონდა დაწერილი
მოვედი ხელი მოგხვიე,
გულზე პერანგი მოგხიე,
მე შენ მთვარე და არაგვი,
მთვრალი ვიყავით ოთხივე"
თუმცა, არასოდეს მე ამაშუკელის დიდი მკითხველი და მოტრფიალე არ ვყოფილვარ და ეს ლექსიც ძალიან დიდი ხნის წინ დაიწერა, (დაახლოებით 20-25 წლის წინ, როცა ეს სიმღერა ჯერ არსებობდა, რომ უნებლიედ ჩამრჩენოდა გონებაში), ახლა ხომ არ დავიწყებ მტკიცებას, რომ ეს ერთი, თუმცა ლამაზი, მაგრამ არციმდენად ღირებული სტრიქონი(არაღერძი!)მაინცდამაინც მე მომივიდა თავში პირველს-მეთქი... არადა, ასაკითაც არ მეკუთვნის მე უფრო ადრე... და სტრიქონიც ისეთია, ბევრმა შეიძლება თქვას... ჰოდა, იყოს ეს ახალი.''
თითქოს რაა არა.სულ უბრალოდ მიწერდა მიხოს პირადში,რომ ლექსის ერთი სტრიქონი სხვას მიუმსგავსეს და ამიტომ ცვლიდა.სანათამ ეს ფაქტი სრულიად ჩვეუებრივად დაწერა აქ ღიად... ამიტომ მიყვარს მე სანატა! ძალიან...
და ის''ჩემია'' როგორც ადამიანი და როგორც პოეტესა...
და მისი ნებართვა ამაზე არ მჭირდება სულ
თითქოს წვრილმანია და მაინც...
კიდევ მოვალ აქ.ამ ადამიანს ბევრი თბილი და კარგი სიტყვები უნდა დავუწერო გულიდან!!!!!!

nini wrote:

სანათამ დაწერა''ჯერ ამ ლექსზედ მინდა მოგახსენო. ეს ლექსი იდო ლიტ.გე.ზე და მოუხედავად მავანთა მოწონებისა, მიმითითეს, რომ სწორედ შეცვლილი სტრიქონი "მე, შენ, მთვარეს და თეთრ არაგვს" რეზო ამაშუკელის გავლენით მქონდა დაწერილი
მოვედი ხელი მოგხვიე,
გულზე პერანგი მოგხიე,
მე შენ მთვარე და არაგვი,
მთვრალი ვიყავით ოთხივე"
თუმცა, არასოდეს მე ამაშუკელის დიდი მკითხველი და მოტრფიალე არ ვყოფილვარ და ეს ლექსიც ძალიან დიდი ხნის წინ დაიწერა, (დაახლოებით 20-25 წლის წინ, როცა ეს სიმღერა ჯერ არსებობდა, რომ უნებლიედ ჩამრჩენოდა გონებაში), ახლა ხომ არ დავიწყებ მტკიცებას, რომ ეს ერთი, თუმცა ლამაზი, მაგრამ არციმდენად ღირებული სტრიქონი(არაღერძი!)მაინცდამაინც მე მომივიდა თავში პირველს-მეთქი... არადა, ასაკითაც არ მეკუთვნის მე უფრო ადრე... და სტრიქონიც ისეთია, ბევრმა შეიძლება თქვას... ჰოდა, იყოს ეს ახალი.''
თითქოს რაა არა.სულ უბრალოდ მიწერდა მიხოს პირადში,რომ ლექსის ერთი სტრიქონი სხვას მიუმსგავსეს და ამიტომ ცვლიდა.სანათამ ეს ფაქტი სრულიად ჩვეუებრივად დაწერა აქ ღიად... ამიტომ მიყვარს მე სანატა! ძალიან...
და ის''ჩემია'' როგორც ადამიანი და როგორც პოეტესა...
და მისი ნებართვა ამაზე არ მჭირდება სულ
თითქოს წვრილმანია და მაინც...
კიდევ მოვალ აქ.ამ ადამიანს ბევრი თბილი და კარგი სიტყვები უნდა დავუწერო გულიდან!!!!!!

ნინი, მუხრან მაჭავარიანს რო აქვს -

****

ტა,
ტა ,
ტა,
ტა!
რანაირად ბრდღვინავს არაგვი!

ხო,
ხო,
ხო,
ხო!
ხმელეთს როგორ ეხეთქება ზღვა!
არა!
სხვისი მისაბაძი
რა მჭირს თვარა, კი!
სხვა როცა მე შემომნატრის,
მე მივბაძო სხვას?!

მე _ პატრონმა,
მე _ პატრონმა
ამისთანა ზღვის,
მე _ პატრონმა,
მე _ პატრონმა
ამისთანა ცის,
თუ ღმერთი გწამს,
თუ კაცი ხარ -
სხვას მივბაძო ვის?!

რა გინდა რომ აქ არ იყოს,
ენა იტყვის რას!
სიტყვა გინდა?!
მარტო წვიმას
აქვს სახელი ცხრა,
მე შენ გეტყვი -
არ გეყოფა სიტყვის მარაგი...


არა!
სხვისი მისაბაძი
რა მჭირს,
თვარა, - კი!


სანათას რა სჭირს ამაშუკელის მისაბაძი, თვარა - კი! ))

სანათა wrote:

ცოლის ლექსი

სერზე ამასჩნდი, ამაჰხე,
აჟღერებ ვერცხლის ფულ-მძივთა,
მე კერის ცეცხლთან ვშავდები,
მესამე აკვანს ვუზივარ.
გულლაღად მოანავარდებ
მინდორზე ლურჯა იაბოს,
სამ-ოთხ მთიბავთა თვალებში
შენზე ოცნება კიაფობს.
მოხვალ და ნაბილიკებზე
გიყვავილდება პირიმზე,
გიკოცნის თვალებს-ცისთვალებს
ქედს აცდენილი დილის მზე.
აეძრახები მღიმარი,
ცა-მნათობთ რას დაეხსნები,
წინავ ვაჟიკაც შავისწარ,
მღერალი შენი ლექსებით...
ბევრხელ გავბედე, გეჯიბრე,
ნისლებ დავქსელე რითმებად,
შენ გახსენების ღიმილით
ერთ მეც მამხედოს იქნება.
იორს ამასდევ წყალდაწყალ,
ლექსად აჟღერებ ფულ-ღილთა,
ვინა ხარ, ქალავ, ჩემ ქმარს რო
მთელ საქალეთად უღირხარ?
მოხველ ქალბნელი, დაგიხვდი
ქალთარაფერა, ქალმიწა,
ვერცა ქალობით, ვერც თმენით
ხვარამზეობით გამისწარ.

მოსხლეტილი და სანათაურა ლექსია - ეს და, ის კიდევ, ”ხვარამზეს ლექსი” - თითქოსდა უფრო რთული არის, მაგრამ მე უკვე სიმღერად მესმის, თეონა ქუმსიაშვილის წკრიალა სიმღერადა...

და არ დაუგდო ყური არავისა - ეგრე წერე...

ველოდები ახალ ლექსებს ”ხვარამზეს ციკლიდან”.

უბრალოდ... ძალიან მიხარია აქ.

ტკბილი მოკითხვა თქვენ...

...ეკატერინე?

აქ ჩავიმუხლავ, შესურულან ბერი ვერხვები.
მარტოსული და მატოკაცი შენს ბაღს ვესტუმრე,
ვერც საჩუქარი რამ მოგართვი, მხოლოდ ლექსები.
ბედის ვიცი და არც თქვენ სწყალობთ, თურმე, ერთგულებს...
ალაზნის ველზე უფალს მადლი ჩამოუბერტყავს.
გულს ოცნებებზე სამდურავი ვერ ვათქმევინე.
ძველ სამრეკლოში მიმწუხრისას რეკენ ზარები,
სად ხარ ჩემო...
წვიმას აპირებს, სანატრელო, წვიმას აპირებს,
ვინძლო ჩამიქროს ზმანებები, დროს აცდენილი –
ცივ-გომბორიდან დაძრულ ნისლებს გაიმანდილებ,
სახეს გილანძავს ლექსით სავსე ჩემი წერილი.
ნამალავ ცრემლებს გულის-გულში გაინაპირებ.
ეგ თბილი სევდაც ჩემი ლექსის ბრალი მგონია.
დუმს როიალი. ეძალება მრუმე მაქმანებს.
ვარდნარში შაშვი სიყვარულის სტვენს სიმფონიას...
მაგრამ საჩემო, რა ხანია, ჩაქრა სანთელი.
გულს ოცნებებზე სამდურავი ვერ ვათქმევინე.
ძველ სამრეკლოში მიმწუხრისას რეკენ ზარები,
სად ხარ ჩემო...

მშვენიერი ლექსები გქონია მარიამ.

ეგება

ფშავს მივალ, ავცდი შარახევს,
მზესთან სიტყვა მაქვს დარისა,
მუქოს მელიან სწორები,
სული წინ მიიჩქარისა...

გზა-გზა მხვდებიან ხევსურნი,
იელის ბანგით მთვრალები,
ქალთარაფერას, შავქალას
მათკენ მიმირბის თვალები...

გულისგულ შამიწრიალებს,
ოცნება ბევრის ღამისა:
ეგება დამხვდე ორწყალთან,
ფშავისკე აღარ გამიშვა...


სანათა


ფშავლის ქალებში სანათა
ანთია ასკილივითა,
ნაზია მთებზე ნისლებად
გაკრული მანდილივითა...
სოფლის ქალ-რძალში ამაყად
მიმოდის ქურციკივითა,
წრფელია - ფშანზე ჩამოსულ
ხარჯიხვთა წყურვილივითა,
ძნელია - დილაბნელაზე
არაგვის დუმილივითა,
მწველია - ფშაველ წაწალთა
მოუკლავ სურვილივითა...
მწარეა, როგორც ტკივილი
ცხრა ტყვიით დაჭრილივითა,
ცხარეა - მონადირეთა
ასახდენ ქადილივითა,
მიმოდის გზაწვრილაებზე
სიზმარ-ცხად-აჩრდილივითა...
საარაგვოზე სანათა
ანთია ასკილივითა...



ეს ორი ლექსი მიყვარს განსაკუთრებით...

ძალიან მომეწონე სანათავ, მეც შენს მკითხველად მიგულე....

Se marTla "kurioza" Sena
genacvale

თოვს და თოვას, აავსო თბილისი,
ნეტავ, თუ გამოიამინდებს,
ვიცი, მეც მარტს ვგავარ შარიანს,
რა მინდა, კაცი ვერ გამიგებს...

...

ალბათ,ამიტომაც კაფიებით
ამრავლებ შეშლილებს და ტარიგებს!

შე მარტივით შარიანო,
გამგებებიც არიანო...
სადმე აღარ შეგეფეთო,
ჩემ შარაზე არ იარო...

გამრიგე wrote:

სანათა

ხვარამზეს ლექსი

საჯარეს დიაცთა თვალ იყავ, ქალთამზე,
ქვეშით მაღირებდი მწველ თვალებს, ღამისფერს.
მეც გულს უწადინოდ ვმღეროდი წაწალზე,
თვალდათვალ გზომავდი ამდენხნის სამიზნეს.
გნახე და მიწყნარდა ეჭვების გრიგალი,
ფერები დააჩნდათ ღრუბლების ფარტენებს;
შენა ხარ რჩეული, შენა ხარ ის ქალი,
მის მზეს იფიცებ და მის მკერდზე ათენებ...
სხვა ან რა შემხარბდეს, რა ცა-ვარსკვლავეთი,
საქონ-საყოლელით მეტი ვარ ასწილი;
რა საყურ-ბეჭედი, სახე, ძუძუ-მკერდი,
ტუჩ-კბილი, თვალები ირიბად აჭრილი;
რა მამისახლი ან რა ლიშო-ბაჩალი,
ივრის ცაცხვები და წნორები ლიტები...
ჩემ ყისმათს შენატრის საფშავლოს ქალ-რძალი,
მრავალი მრავლდება ცხვარი ნამზითვები.
ან ქმარი - ქვეყნად რო ტოლ-ფერი ცოტა ჰყავს,
ელვას ჰგავს კლდით-კლდეზე იმისი ნაფრენი,
მტერ-ნადირთ დაჰკვალავს ხევ-ხევ და გორმაღალს,
ლეკ-ქისტთა მრავალი უკიდავ მარჯვენი.
ჩვენს ბედზე განგების ზეობა გაცხადდა:
არც ჩემდენ წვრილშვილი გაკიდავ კალთაზე,
არცა ოჯახ-სტუმართ აპურებ აქა და
არც ძვირფას ნაბიჯებს მოჰღობავ სხვა ცაზე.
გნახე და შენი რა შემხარბდეს, რა ცა-მზე,
ამაოდ ნუღარცა სხვა იჭვებს მამისევ.
ვაჟიკას ცოლობით მეტ იყავ აქამდეც,
ქვეშით ნუ მაღირებ მაგ თვალებს ღამისფერთ.

სანათა wrote:

* * *

(სიმღერა)
მიწისპირს დააჩნდა მარტი და
სისხლი არაგვივით მიღელავს,
ჩემო უსახელო დარდო და
ჩემო ალიონის ცის ფერავ!
შემეხსნა ვერმოშუშებული
იარა - ხვრიშ მარილდაყრილი
მოვდივარ ლექსწაკიდებული,
ხელი ვარ, შლეგი ვარ ნამდვილი.
ეს ბოლო ქადილი იქნება ,
აღარც ჩავიმჯიღავ მარჯვენას,
მოვდივარ მთადამთა ერწოზე,
შენ ქმარს ვაწყევლინებ გაჩენას.
მოვდივარ, ამდენ წლის ნათმენმა
ფიქრებმა გზაგრძელი გაგალეს,
კვლავ ჩემსას დაგარქმევ წაწალს და
მტრად დაგსევ მთელ ფშავის საქალეთს.
ვაითუ, არ დამხვდე, პირიმზევ,
მათურას კლდის წვერზე მღუარი,
დამხვდე და... ერთფერად მაშინებს,
შენი თანხმობაც და უარიც.

ცხრამამრცვლიან საზომშია ეს ლექსი ამოთქმული - ამოთქმული და არა ”დაწერილი”.
ცხრამარცვლიანი ლექსი - ფშაური ნატირლების საზომია, ურითმოდ გამოითქმოდა ის ნატირლები...

აქ ეს ცხრა მარცვალი - ნატირლის ხმაა, ექოდ რომ შემორჩენილა ლექსში და იქამდეა მისული ჭრილობაზე ხვრიშ მარილდაყრილი წაწლის მდგომარეობა, რომ ყველანაირ საზღვრებს დაანგრევს... წაწალყოფილის თანხმობაც და უარიც ამიტომ აშინებს...

ეს სამღერელი ლექსია, თავისით რომ დაგამახსოვრებს თავს და თან რომ წაგყვება...



და ნეტავ, ეს ფოტო ხომ არ მოუხდება ამ ლექსს?

ra lamazia sanatas ""simgera""...


chemi siyvaruliani mokitxva

* * *

(სიმღერა)
მიწისპირს დააჩნდა მარტი და
სისხლი არაგვივით მიღელავს,
ჩემო უსახელო დარდო და
ჩემო ალიონის ცის ფერავ!
შემეხსნა ვერმოშუშებული
იარა - ხვრიშ მარილდაყრილი
მოვდივარ ლექსწაკიდებული,
ხელი ვარ, შლეგი ვარ ნამდვილი.
ეს ბოლო ქადილი იქნება ,
აღარც ჩავიმჯიღავ მარჯვენას,
მოვდივარ მთადამთა ერწოზე,
შენ ქმარს ვაწყევლინებ გაჩენას.
მოვდივარ, ამდენ წლის ნათმენმა
ფიქრებმა გზაგრძელი გაგალეს,
კვლავ ჩემსას დაგარქმევ წაწალს და
მტრად დაგსევ მთელ ფშავის საქალეთს.
ვაითუ, არ დამხვდე, პირიმზევ,
მათურას კლდის წვერზე მღუარი,
დამხვდე და... ერთფერად მაშინებს,
შენი თანხმობაც და უარიც.

აბა, ახალი ლექსი, უძილაურთის წვიმით გალუმპული, სველ-სევლი ლექსიიიი...

უძილაურთას მავლივა,
ცის პირს მაცქერნა გახსნილსა,
გაღმე გორს, თხილიანაში
ტყემლებ აჩირთა აპრილსა

კარატეს ნადნობ თოვლებსა
აგიჟებინა არაგვი,
უბით მაზიდნა წაწლისად
დამბალხაჭო და კარაქი.

აგრე აწვიმა მთელ კვირა,
უფალმა წურნას ღრუბლები,
ერთ ლექსისსწორა სიცოცხლეს
რა გვავლევს უფერ-უბრები?




მიხოოოო, დააქვივნებდე სახლესა, ჰა?

ერთ ლექსისსწორა სიცოცხლეს...

აბა, ახალი ლექსი, უძილაურთის წვიმით გალუმპული, სველ-სევლი ლექსიიიი...

უძილაურთას მავლივა,
ცის პირს მაცქერნა გახსნილსა,
გაღმე გორს, თხილიანაში
ტყემლებ ეჩირთას აპრილსა.

კარატეს ნადნობ თოვლებსა
აგიჟებინა არაგვი,
უბით მაზიდნა წაწლისად
დამბალხაჭო და კარაქი.

აგრე აწვიმა მთელ კვირა,
უფალმა წურნას ღრუბლები.
ერთ ლექსისსწორა სიცოცხლეს
რა გვავლევს უფერ-უბრები?




ეგ არი და, - გორის ციხე...