მარიამ ხუცურაული

Mariam Khutsurauli

მარიამ ხუცურაული

მარიამ ხუცურაული (სანათა) დაიბადა 1960 წლის 15 იანვარს, თელავში. პოეტი და პროზაიკოსი.
1982 წელს დაამთავრა თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტის იურიდიული ფაკულტეტი.
1983 წლიდან მუშაობდა იურისტად სხვადსხვა საჯარო და კერძო დაწესებულებებში.
მარიამ ხუცურაულის ლექსები პირველად დაიბეჭდა ჟურნალ „ლიტერატურლი პალიტრის“ 2009 წლის მეექვსე ნომერში და მას შემდეგ მისი ნაწარმოებები ხშირად იბეჭედება საქართველოს სხვადასხვა ლიტერატურულ ჟურნალ-გაზეთებში.
გამოცემული აქვს შემდეგი წიგნები:
* „სანათას წიგნი“ (თბილისი, გამომცემლობა „საარი“, 2009);
* „სანათა“ (სამწიგნედი: „სანათას წიგნი“ (ლექსები), „სანათას სახლი“ (ლექსები), „სანათას სკივრი“ (ჩანაწერები), - თბილისი, გამომცემლობა „საუნჯე“, 2012);
* „სანათაი ვარ“ (სამწიგნედი: „ცეცხლისფრად მცინარი ყვავილი“ (ლექსები), „ცისპირ მთიბავები“ (ჩანაწერები), „ალმასთა სხივითა“ (ლექსების აუდიოჩანაწერები, კითხულობს ავტორი, სტუდია „არაგვიანი“) – თბილისი, გამომცემლობა „საუნჯე“, 2016).
მარიამ ხუცურაულმა 2011 წელს დაარსა პოეტ ქალთა ლიტერატული კონკურსი „ხვარამზეობა“ და მას შემდეგ არის მისი უცვლელი ორგანიზატორი.



ბმულები:
* https://ka.wikipedia.org/wiki/მარიამ_ხუცურაული
* https://en.wikipedia.org/wiki/Mariam_Khutsurauli
* https://www.goodreads.com/author/show/4423037._
* http://literatura.mcvane.ge/main/literatura/poezia/24200-bbbbbb-bbbyebbbbbb-bbebbb-bbbbbbb.html
* https://www.myvideo.ge/v/2056416
* http://www.nplg.gov.ge/gsdl/cgi-bin/library.exe?e=d-01000-00---off-0unikumu1--00-1----0-10-0---0---0prompt-10---4-------0-1l--11-ka-50---20-help---00-3-1-00-0-0-11-1-0utfZz-8-00&a=d&c=unikumu1&cl=CL4&d=HASH01ca4af744c1f07b193fd917.55
* http://litklubi.ge/biblioteka/view-nawarmoebi.php?id=3953
* https://youtu.be/V16Vr3IdCg0
* https://youtu.be/Bud2MaUuFm4
* http://mematiane.ge/product-details.php?id=1758




მარიამ ხუცურაული - „ვაჟიკას ცოლის ლექსი“
Published on Dec 20, 2016

Published on Nov 26, 2012
ვ ი დ ე ო ა ნ ო ნ ს ი თეონა ქუმსიაშვილის სიმღერა "ხმა უცნაურის" თანხლებით

წიგნის დასახელება -"სანათა" (სამწიგნეული)
ავტორი მარიამ ხუცურაული
რედაქტორი მიხო მოსულიშვილი
მხატვარი ლევან ხარანაული
გამომცემელი ვაჟა წოწკოლაური
გამომცემლობა "საუნჯე"
2012 წელი

ეს გახლავთ მარიამ ხუცურაულის ნაწარმოებების სამწიგნედი, რომელიც გამოცემულია საერთო სახელით "სანათა" და შედგება ერთი პროზაული კრებულისაგან "სანათას სკივრი" და ასევე ლექსების ორი კრებულისაგან: "სანათას წიგნი" და "სანათას სახლი".
წიგნებში შესულია ლექსები, რომლებზეც ავტორი 2009-2011 წლებში მუშაობდა, ხოლო პროზაული კრებული წარმოადგენს ავტორის მიერ სხვადასხვა დროს დაწერილი მინიატურების, ჩანახატების და მოთხრობების ნაკრებს.

სანათას სკივრი:
ISBN: 978-9941-9260-6-8
გვერდები: 130
ყდა: მაგარი

სანათას წიგნი:
ISBN: 978-9941-9260-8-2
გვერდები: 158
ყდა: მაგარი

სანათას სახლი:
ISBN: 978-9941-9260-9-9
გვერდები: 140
ყდა: მაგარი

ერთი ლექსი:
მარიამ ხუცურაული

ერთ ლექსისსწორა სიცოცხლეს

უძილაურთას მავლივა,
ცის პირს მაცქერნა გახსნილსა,
გაღმე გორს, თხილიანაში
ტყემლებ აჩირთა აპრილსა.
კარატეს ნადნობ თოვლებსა
აგიჟებინა არაგვი,
უბით მაზიდნა წაწლისად
დამბალხაჭო და კარაქი.
აგრე აწვიმა მთელ კვირა,
ღმერთი წურავდეს ღრუბლებსა,
ერთ ლექსისსწორა სიცოცხლეს
რა გვავლევს უფერ-უბრებსა?

2012



ღმერთმა არა ჰქნას

ღმერთმა არა ჰქნას,
აქ ზამთარი აღარ მოვიდეს
და პირველ თოვლზე,
მეფეხურის გაბედულებით,
დეკემბრის ბოლოს,
ციდან მადლის ფიფქად თოვის დღეს,
სულს არ დააჩნდეს ჩვილი უფლის ნაფეხურები...
ღმერთმა არა ჰქნას,
მარტიც მისხლით ცოდვებს წონიდეს,
არ დაგვიბედოს სააპრილო მზე და განწყობა,
ჩვენს ნაზამთრალ და ნამარხულევ სულებს ოდითვე
და მონეტარეთ არ ეღირსოთ უფლის აღდგომა.

ღმერთმა არა ჰქნას, ასე წვიმდეს გიორგობისთვე,
ღმერთმა არა ჰქნას, ქრისტეშობა აღარ მოვიდეს.


ბმული:
* https://youtu.be/V16Vr3IdCg0

წვიმს შუაფხოში
AraGviani
Published on Aug 18, 2012



მარიამ ხუცურუალი

წვიმს შუაფხოში

წვიმს შუაფხოში, წვიმს და ისევ შენ მენატრები,
შვიდ წელიწადში ერთხელ უნდა აყვავდეს სევდაც,
ცეცხლისპირ ნელა ფიცხდებიან ჩემი დარდები,
მენატრები და ისევ შენზე ოცნებას ვბედავ...
წვიმს შუაფხოში.
მოღრიალებს ფშავის არაგვი,
წვიმს, მაგრამ ვიცი, გადიდარებს შუაღამისთვის,
მომნატრებია შენთან ყოფნა და ლაპარაკი,
მომნატრებია... ბუმბერაზო მთაო, გადმიშვი.
მომნატრებიხარ! ფხოვის ზეცა ტკივილს დამაწვიმს,
ეს ტკივილებიც გვირილებად ვინძლო აყვავდნენ,
მომნატრებიხარ, როგორ გავძლო ასე ხვალამდის,
მომნატრებიხარ... რა იქნება, ახლა აქ მყავდე...


shorena chologauri (შორენა ჩოლოგაური - წვიმს შუაფხოში)
Published on Jul 5, 2013
შორენა ჩოლოგაურის საღამო 27.06.2013 ტექსტის ავტორი:მარიამ ხუცურაული, მუსიკის ავტორი:შორენა ჩოლოგაური

ციკლიდან: “ფითრები”

ფითრი

უფლის ჩიტებს ნისკარტით რომ გადავქონდი,
ხიდან ხეზე ციდა, მარგალიტისდარი,
თვალღიას და ფიქრღიას და ცასამომმზირს
ჩაგებუდე, ჩაგემუდმე, ჩაგეკარი...

თოვს თუ, ჰქრის თუ, ტყეებს თოშავს დეკემბერი,
თუ ივლისის ცეცხლი ტუსავს შორიახლო,
უნატიფეს სამკაულად აკინძული
შენს მკლავებში ნებიერად ვკოპწიაობ...

უფლის ჩიტი თავს დაგვფრენს და საღმრთოს გალობს,
დაგვიბედეს - სულით მკვებო, ხორცით მზიდო;
ვფითრდები და ვხვივი: ვყვავი-ვმსხმოიარობ,
შენით ვცოცხლობ,
შენს ბრგე ტანზე ვპარაზიტობ!

დები ნაყეურები | ასკილი | Sisters Nakeuri | Askili | Live

AraGviani
Published on Dec 23, 2014

მარიამ ხუცურაული

ალმასთა სხივითა

ჭალაში ცეცხლივით ანთია ასკილი -
მიბინდავს მზერასა,
მე შენს სიყვარულზე ათასაგზის აცრილი,
ვავადობ ხელახლა...
ჩვენს შორის ჩამდგარა წლები და ჭორები,
პატარა წყენაცა...
ჩემი ლექსების და სიზმრების რაინდი
აქამდე შენა ხარ...
გავთელე წლები და დეკემბრის არაგვი
ფეხდაფეხ გავტოპე,
უშენოდ არ მინდა ამ ქვეყნად არავინ,
ზეიმობ...
მაჯობე...
მე მეტი მერგუნა ტკივილი, ცრემლებიც
ალმასთა სხივითა,
ცხოვრებას კვლავ აღმა მივყვები ჯიუტად
კალმახის ჟინითა...
ხანდახან გნახავ და რითმებს ვწნავ დილამდე,
ლექსებით ვხმიანობ...
შენს პერანგს შემწყდარი სადაფის ღილივით
ბუჩქებში ვკიაფობ...
მთის წვერებს საავდრო ნისლები თქორავენ,
ხვალ-ზეგ თოვლს გთავაზობ...
მე შენს სიყვარულზე ათასგზის აცრილი,
კვლავ და კვლავ ვავადობ...


ქეთი დორეული ალმასთა სხივითა ♪
Published on Oct 17, 2013
ტექსტი -- მარიამ ხუცურაული.
მუსიკა -- თეონა ქუმსიაშვილი.
შესრულება -- ქეთი დორეული.

ამბავი რაზიკაანთ ლუკასი - მარიამ ხუცურაული

AraGviani
Published on Jul 14, 2012




ქალაქს მიმავალი ლუკას ფიქრები - მარიამ ხუცურაული

AraGviani
Published on Jul 15, 2012




მარიამ ხუცურაული - „ლხინი ძმებისა“

AraGviani
Published on Aug 4, 2012

გინდა ქალი-ფითრი?

ნუღარ შემომირიგებ,
სულამც გაფითრებულან ვაშლები და მსხლები;
ამ წყაროსკენ ბილიკებს
დღეის ამას იქითა (ალბათ, აღარასოდეს) აღარ ჩამოვყვები.
ჰქრის და ბებერ პანტის ქვეშ
ქრისტეშობის ცისკარი უმოწყალოდ სჭირხლავს;
ვიდრე მომინაკლისებ
ელვით გულგახეთქილს და ეჭვით სასოწრკვეთილს,
ვიდრე მომიკითხავ...
ვიდრე გადატკეპნიდე,
რკინის ხელარგნიანი, ნამეწყრალზე გზათა;
ჯერ ადრეა, ჯერ კიდევ
დროც მაქვს, გულიც მერჩის და
ინტრიგებსაც ვხლართავ.
ვიდრე ქრის და ქირსლავს და
ბუხარს მიმყუდროებულს დრო გაქვს ცდის და ფიქრის;
ვიდრე ჯერ არ გიყვარვარ -
გინდა ცეცხლთან თამაში, გინდა ქალი-ფითრი?


"პიკის საათი" 21.08.15 ,,ხვარამზეობის" მოლოდინში


Georgian Public Radio
Published on Aug 21, 2015

ა(ა)იპ კავშირი “ჩვენი ფშავი”, შპს "სანათას სახლი", ა(ა)იპ "პოეზიის მეგობართა კლუბი" და თიანეთის მუნიციპალიტეტის გამგეობა აწყობენ ფოლკლორის ზეიმს და სახალხო დღესასწაულს “ხვარამზეობა”.

სტუმარი: მარიამ ხუცურაული /სანათა/ - პოეტი; ფესტივალის ორგანიზატორი.

სატელეფონო ჩართვა: ნადია ხიზანაშვილი - პედაგოგი; სოფ. კვერნაული.

გადაცემის პროდიუსერი და წამყვანი: ეკა ტალახაძე.

სანათას ლექსებს მოწყურებული ვიყავი

აი, წიგნის შესახებ კი არც რა ვიცოდიო გილოცავ , ეს ერთი და მრავალი წიგნი ჩვენს გასახარებლად



სა­ნა­თას პო­ე­ტურ-ქა­ლუ­რი ფე­ნო­მე­ნი

18 ივნისი, 2012907

მა­გა­ლითს რომ დი­დი ძა­ლა აქვს, ამის სათ­ქ­მე­ლად ფსი­ქო­ლო­გე­ბი და იურის­ტე­ბი არ გვჭირ­დე­ბა, ყო­ველ­დღი­უ­რი ცხოვ­რე­ბა თა­ვის­თა­ვად გვარ­წ­მუ­ნებს.

ხო­ლო რო­ცა პრე­ცე­დენ­ტი შედ­გე­ბა, ნე­ბის­მი­ერ სფე­რო­ში ის ერ­თ­დ­რო­უ­ლად კი­დეც გვამ­ხ­ნე­ვებს და კი­დეც გვა­ა­ვა­დებს.და­ა­ლო­ე­ბით ამ­გ­ვა­რი რა­ღა­ცა მოხ­და ქარ­თულ მწერ­ლო­ბა­ში, რო­ცა აკა მორ­ჩი­ლა­ძემ რო­მა­ნი ყუთ­ში ჩა­დო და ისე შე­მოგ­ვ­თა­ვა­ზა წა­სა­კითხად. მე­რე ჩან­თა­ში ჩა­დე­ბუ­ლი წიგ­ნე­ბიც გა­მოჩ­ნ­და და თა­ვი­დან თუ ეს მა­ვანთ მორ­ჩი­ლა­ძის ნი­უ­ჰაუ ეგო­ნათ, მე­რე მიხ­ვ­დ­ნენ, რომ მსგავ­სი ფორ­მა­ტე­ბი სავ­სე­ბით მი­ღე­ბუ­ლი ფორ­მა ყო­ფი­ლა ჯერ კი­დევ და­სავ­ლეთ­ში და ჯერ კი­დევ ათ­წ­ლე­უ­ლე­ბის წინ.

ასე მოხ­და თუ ისე, ბო­ლო წლებ­ში თან­და­თან გა­მოჩ­ნ­და წიგ­ნი-ყუ­თე­ბი, წიგ­ნი-სკივ­რე­ბი, წიგ­ნი - ბოღ­ჩე­ბი, წიგ­ნი-თეფ­შე­ბიც კი. ამ ყვე­ლა­ფერს არ­ტის სა­ხე აქვს, ჯერ­ჯე­რო­ბით სა­ინ­ტე­რე­სოა და აკა­და­მი­ურ გა­მო­ცე­მებს მიჩ­ვე­უ­ლი მკითხ­ვე­ლიც აღარ აპ­რო­ტეს­ტებს.

რამ­დე­ნი­მე დღის წინ ნო­დარ დუმ­ბა­ძის თე­ატ­რ­ში თავ­მოყ­რილ­მა პო­ე­ზი­ის მოყ­ვა­რუ­ლებს მა­რი­ამ ხუ­ცუ­რა­ულ­მა მო­რი­გი ყუ­თი - "სა­ნა­თა" შეს­თა­ვა­ზა, სა­დაც სა­მი კრე­ბუ­ლი იდო - "სა­ნა­თას სახ­ლი", "სა­ნა­თას სკივ­რი" და "სა­ნა­თას წიგ­ნი".

სა­ნა­თა - მა­რი­ამ ხუ­ცუ­რა­უ­ლის ლი­რი­კუ­ლი "მე" - ზო­გა­დად ქარ­თ­ვე­ლი ქა­ლის სა­ხე-სიმ­ბო­ლოა, რო­მე­ლიც ქარ­თულ მწერ­ლო­ბა­ში ვა­ჟა-ფშა­ვე­ლამ შე­მო­იყ­ვა­ნა. სა­ნა­თას ფე­ნო­მე­ნის გა­სა­აზ­რებ­ლად ვა­ჟა-ფშა­ვე­ლას "ბახ­ტ­რი­ო­ნი" უნ­და გა­ვიხ­სე­ნოთ - ქა­ლი, რო­მე­ლიც, ფაქ­ტობ­რი­ვად, აკ­რ­ძა­ლულ­სა და შე­უძ­ლე­ბელს ახერ­ხებს. ახერ­ხებს დარ­ჩეს პი­როვ­ნე­ბად, ქა­ლად, სრუ­ლად რე­ა­ლიზ­დეს. სა­ნა­თა დღე­საც აქ­ტუ­ა­ლუ­რია ქარ­თულ სა­ზო­გა­დო­ე­ბა­ში, ეს ფე­ნო­მე­ნი დღემ­დე ცოცხ­ლობს, მე­ტიც, თუ რამ ჯან­სა­ღია და კარ­გი ჩვენ­ში - ქალ­ში, ეს სა­ნა­თაა.

"რო­ცა დღე­ვან­დე­ლი და­ხე­ულ­ჯინ­სე­ბი­ა­ნი გო­გო­ე­ბი, რო­მელ­თაც თით­ქოს არ ადარ­დებთ ძვე­ლი ტრა­დი­ცი­ე­ბი, მე­კითხე­ბი­ან, სა­ნა­თა რა­ტომ გქვიაო და ამა­ზე ფიქრს იწყე­ბენ, ეს უკ­ვე ერის გა­დარ­ჩე­ნად მი­მაჩ­ნია. ეს ქა­ლი ყვე­ლა­ზე მე­ტად მი­სა­ბა­ძია დღეს - რო­ცა ქა­ლე­ბი სა­კუ­თა­რი თა­ვის რე­ა­ლი­ზე­ბას ვცდი­ლობთ. რო­ცა 2009 წელს პირ­ვე­ლი კრე­ბუ­ლი გა­მო­ვი­და, სპონ­ტა­ნუ­რად და­ვარ­ქ­ვი ეს სა­ხე­ლი. არ მი­ფიქ­რია, ეს წიგ­ნის გარ­შე­მო ხმა­ურს თუ გა­მო­იწ­ვევ­და, არც კო­მე­ცი­უ­ლი გათ­ვ­ლა გვქო­ნია. მაგ­რამ რე­ზო­ნან­სი გა­ცი­ლე­ბით დი­დი აღ­მოჩ­ნ­და, ვიდ­რე ვე­ლო­დი" - ამ­ბობს მა­რი­ამ ხუ­ცუ­რა­უ­ლი.

თუმ­ცა კი, სა­ნა­თას ფე­ნო­მე­ნი დღემ­დე არ არის ბო­ლომ­დე გა­აზ­რე­ბუ­ლი, ზო­გის­თ­ვის ის ფშავ­ლის ქა­ლად რჩე­ბა, ვა­ჟას პო­ე­მის გმი­რად.

"სა­ნა­თას" წიგ­ნე­ბის მხატ­რო­ბა ლე­ვან ხა­რა­ნა­ულს ეკუთ­ვ­ნის, მი­სი­ვე ნა­ხა­ტის ფო­ნი ადევს ყუთ­საც, სა­დაც ისი­ნია მო­თავ­სე­ბუ­ლი. გა­მომ­ცე­მელ ვა­ჟა წოწ­კო­ლა­უ­რის იდე­ით კი მუ­ყა­ოს ყუ­თი ძვე­ლი კა­ნა­ფის თო­კით შე­ი­კე­რა. ამ ყუთ­მა ითა­ვა ფუნ­ქ­ცია ყო­ფი­ლი­ყო სკივ­რიც და სახ­ლიც - რის შე­სა­ხე­ბაც პო­ე­ტი ქა­ლი თა­ვის ლექ­სებ­სა და მი­ნი­ა­ტუ­რებ­ში გვიყ­ვე­ბა. კრე­ბუ­ლებ­ში თავ­მოყ­რი­ლია სხვა­დას­ხ­ვა დროს და­წე­რი­ლი ლექ­სე­ბი და პრო­ზა­უ­ლი მი­ნი­ა­ტუ­რე­ბი. კრე­ბულ­თა სა­ხელ­წო­დე­ბე­ბი და თვი­თონ ყუ­თიც, გარ­და პო­ე­ტუ­რი არი­ტი­სა, ერ­თ­გ­ვა­რი მი­ნიშ­ნე­ბა­ცაა იმა­ზე, რო­გორ შე­იძ­ლე­ბა მო­ა­ხერ­ხოს ქალ­მა -პო­ეტ­მა სა­კუ­თა­რი თა­ვის გან­ხორ­ცი­ე­ლე­ბა - იყოს ოჯა­ხის დე­და, იურის­ტი, არა­სამ­თავ­რო­ბო კავ­ში­რის "ჩვე­ნი ფშა­ვის" ერთ-ერ­თი მო­თა­ვე, პო­ე­ტუ­რი კონ­კურ­სის -"ხვა­რამ­ზე­ო­ბის" და­მა­არ­სე­ბე­ლი და ამა­ვე პო­ე­ზი­ის სკივ­რი­დან სა­კუ­თა­რი ამ­ბე­ბის ამომ­ლა­გე­ბე­ლი.

მა­რი­ამ ხუ­ცუ­რა­უ­ლის მთა­ვა­რი ამ­ბა­ვი და სათ­ქ­მე­ლი კი, რო­გორც ადა­მი­ა­ნის, ქა­ლის, სა­ზო­გა­დო­ე­ბის ერთ-ერ­თი წევ­რის სა­წუ­ხა­რია იმა­ზე, რომ ადა­მი­ა­ნე­ბი იშ­ვი­ა­თად არი­ან სა­ჭი­რო დროს სა­ჭი­რო ად­გილ­ზე, ობი­ექ­ტუ­რი მი­ზე­ზე­ბის გა­მო და რომ ამ ად­გილ­ზე ხში­რად სრუ­ლი­ად სხვა ადა­მი­ა­ნებს ვხვდე­ბით, რომ არ არის ინ­დი­ვი­დე­ბის ერ­თი­ა­ნო­ბა, რომ­ლე­ბიც გა­თი­თო­კა­ცე­ბუ­ლე­ბი ვე­ღარ ქა­ჩა­ვენ იმ საქ­მეს, რა­ზე­დაც გუ­ლი შეს­ტ­კი­ვათ. მკითხ­ვე­ლი არ მინ­და და­იბ­ნეს და ეგო­ნოს, რომ ამ წიგ­ნე­ბის გა­დაშ­ლი­სას პარ­ტი­ო­ტუ­ლი ლი­რი­კის ცეცხ­ლ­ში მო­უ­წევს გა­დაშ­ვე­ბა, სა­უ­კუ­ნე­ე­ბის მან­ძილ­ზე რომ ალ­მუ­რით სწვავს ქარ­თულ პო­ე­ზი­ას. მა­რი­ამ ხუ­ცუ­რა­ულ­თან სათ­ქ­მე­ლი ისე­თი­ვე ფე­რა­დო­ვან ხა­ლი­ჩად ქცე­უ­ლა, რო­გორც ფშა­უ­რი ფარ­და­გია, ფშა­უ­რი მდე­ლო­ე­ბი და რაც მთა­ვა­რია, ზე­პირ­სიტყ­ვი­ე­რე­ბა - გა­მორ­ჩე­უ­ლად ლა­ღი და მსუ­ბუ­ქი.

* http://24blog.ge/news/story/29647-sanatas-poetur-qaluri-fenomeni

რაც გინდა ძველებური ეძახონ, ჩემთვის შენი ლექსები ნამდვილი პოეზიაა...
ეს ფითრებიც როგორ მომწონს...




მონატრებული ფშაური ფოლკლორი

ვაჟა-ფშაველას 150 წლის იუბილეს მიეძღვნა პროფკავშირების კულტურის სასახლეში გამართული ფშაური ფოლკლორის საღამო. თბილისს ესტუმრნენ ფშავში მცხოვრები მოლექსეები და ფშაველი შემსრულებლები. ფოიეში ხელმარჯვე ოსტატთა ნამუშევრები და ფერწერული ტილოები გამოიფინა, გაიყიდა წიგნები.
საღამოს, რომელიც "ფშავის აღორძინება-განვითარების" კავშირის ინიციატივით გაიმართა, უძღვებოდნენ პოეტი მარიამ ხუცურაული (სანათა) და ლიტერატორი ვანო ბერიძიაშვილი.
ორგანიზატორების თქმით, მსგავსი საღამო, სადაც ფშავის ფოლკლორი სრულყოფილად წარმოჩინდებოდა, ბოლო 30 წლის მანძილზე თბილისში არ ჩატარებულა. ეს დღე მნიშვნელოვანი იყო იმითაც, რომ იუნესკომ 2011 წელი ვაჟა-ფშაველას წლად გამოაცხადა.
დარბაზი ოვაციით შეხვდა უხუცეს მონაწილეს, სახალხო მთქმელს გაბრიელ გარაშვილს. სამი საათის განმავლობაში ერთმანეთს ცვლიდნენ თიანელი, დუშელი, ახმეტელი, პანკისელი ფშაველი მოლექსეები და მომღერლები, მოცეკვავეები.

„საქართველოს რესპუბლიკა“, 2011-06-24

* http://www.opentext.org.ge/index.php?m=12&y=2011&art=7443

მარიამ ხუცურაული კაფიის ფესტივალზე

Published on May 26, 2015

სანათა ხო ხვარამზეს ციკლის ლექსებს უტრიალებს სულა და...
ეს აეხლა მომივიდა მობილზე თელავიდანა და მინდა, სხვებმაც ნახონ...

სანათა

ხვარამზეს ლექსი

საჯარეს დიაცთა თვალ იყავ, ქალთამზე,
ქვეშით მაღირებდი მწველ თვალებს, ღამისფერს.
მეც გულს უწადინოდ ვმღეროდი წაწალზე,
თვალდათვალ გზომავდი ამდენხნის სამიზნეს.
გნახე და მიწყნარდა ეჭვების გრიგალი,
ფერები დააჩნდათ ღრუბლების ფარტენებს;
შენა ხარ რჩეული, შენა ხარ ის ქალი,
მის მზეს იფიცებ და მის მკერდზე ათენებ...
სხვა ან რა შემხარბდეს, რა ცა-ვარსკვლავეთი,
საქონ-საყოლელით მეტი ვარ ასწილი;
რა საყურ-ბეჭედი, სახე, ძუძუ-მკერდი,
ტუჩ-კბილი, თვალები ირიბად აჭრილი;
რა მამისახლი ან რა ლიშო-ბაჩალი,
ივრის ცაცხვები და წნორები ლიტები...
ჩემ ყისმათს შენატრის საფშავლოს ქალ-რძალი,
მრავალი მრავლდება ცხვარი ნამზითვები.
ან ქმარი - ქვეყნად რო ტოლ-ფერი ცოტა ჰყავს,
ელვას ჰგავს კლდით-კლდეზე იმისი ნაფრენი,
მტერ-ნადირთ დაჰკვალავს ხევ-ხევ და გორმაღალს,
ლეკ-ქისტთა მრავალი უკიდავ მარჯვენი.
ჩვენს ბედზე განგების ზეობა გაცხადდა:
არც ჩემდენ წვრილშვილი გაკიდავ კალთაზე,
არცა ოჯახ-სტუმართ აპურებ აქა და
არც ძვირფას ნაბიჯებს მოჰღობავ სხვა ცაზე.
გნახე და შენი რა შემხარბდეს, რა ცა-მზე,
ამაოდ ნუღარცა სხვა იჭვებს მამისევ.
ვაჟიკას ცოლობით მეტ იყავ აქამდეც,
ქვეშით ნუ მაღირებ მაგ თვალებს ღამისფერთ.

...ეკატერინე?

აქ ჩავიმუხლავ, შესურულან ბერი ვერხვები.
მარტოსული და მატოკაცი შენს ბაღს ვესტუმრე,
ვერც საჩუქარი რამ მოგართვი, მხოლოდ ლექსები.
ბედის ვიცი და არც თქვენ სწყალობთ, თურმე, ერთგულებს...
ალაზნის ველზე უფალს მადლი ჩამოუბერტყავს.
გულს ოცნებებზე სამდურავი ვერ ვათქმევინე.
ძველ სამრეკლოში მიმწუხრისას რეკენ ზარები,
სად ხარ ჩემო...
წვიმას აპირებს, სანატრელო, წვიმას აპირებს,
ვინძლო ჩამიქროს ზმანებები, დროს აცდენილი –
ცივ-გომბორიდან დაძრულ ნისლებს გაიმანდილებ,
სახეს გილანძავს ლექსით სავსე ჩემი წერილი.
ნამალავ ცრემლებს გულის-გულში გაინაპირებ.
ეგ თბილი სევდაც ჩემი ლექსის ბრალი მგონია.
დუმს როიალი. ეძალება მრუმე მაქმანებს.
ვარდნარში შაშვი სიყვარულის სტვენს სიმფონიას...
მაგრამ საჩემო, რა ხანია, ჩაქრა სანთელი.
გულს ოცნებებზე სამდურავი ვერ ვათქმევინე.
ძველ სამრეკლოში მიმწუხრისას რეკენ ზარები,
სად ხარ ჩემო...

ეგება

ფშავს მივალ, ავცდი შარახევს,
მზესთან სიტყვა მაქვს დარისა,
მუქოს მელიან სწორები,
სული წინ მიიჩქარისა...

გზა-გზა მხვდებიან ხევსურნი,
იელის ბანგით მთვრალები,
ქალთარაფერას, შავქალას
მათკენ მიმირბის თვალები...

გულისგულ შამიწრიალებს,
ოცნება ბევრის ღამისა:
ეგება დამხვდე ორწყალთან,
ფშავისკე აღარ გამიშვა...


სანათა


ფშავლის ქალებში სანათა
ანთია ასკილივითა,
ნაზია მთებზე ნისლებად
გაკრული მანდილივითა...
სოფლის ქალ-რძალში ამაყად
მიმოდის ქურციკივითა,
წრფელია - ფშანზე ჩამოსულ
ხარჯიხვთა წყურვილივითა,
ძნელია - დილაბნელაზე
არაგვის დუმილივითა,
მწველია - ფშაველ წაწალთა
მოუკლავ სურვილივითა...
მწარეა, როგორც ტკივილი
ცხრა ტყვიით დაჭრილივითა,
ცხარეა - მონადირეთა
ასახდენ ქადილივითა,
მიმოდის გზაწვრილაებზე
სიზმარ-ცხად-აჩრდილივითა...
საარაგვოზე სანათა
ანთია ასკილივითა...



ეს ორი ლექსი მიყვარს განსაკუთრებით...