ვლადიმერ ვოვა მაჩაიძე

Vladimer Vova Machaidze

ვლადიმერ ვოვა მაჩაიძე

ვოვა მაჩაიძემ 25 წლის ასაკში თვითმკვლელობით დაასრულა სიცოცხლე გასული საუკუნის 70-იან წლებში. ვერაზე ცხოვრობდა.

ბმული:
* http://biblioteka.litklubi.ge/index-nawarmoebi.php?author=მაჩაიძე%20ვლადიმერ(ვოვა)



ვლადიმერ ვოვა მაჩაიძე

საწყისი - რაიც არის სიკეთე

ტანისამოსთან ერთად დატოვა
სანაპიროზე სული და ბედი.
სკაფანდრიანის თოკს დაათოვა
ცრემლი და გაშრა თვალები დედის.
როგორც მუხლებზე ცოდვილი ქალი –
მზე ეგდო ზღვაში და აღთქმას დებდა,
ამოიტანეს სულ სხვა საწყალი,
რომელსაც არვინ არ დაეძებდა.

ვოვა მაჩაიძე

***
ლიმონისფერი მოწყენის ნერგი
ძვირფასი, მაგრამ ასე იაფი.
სიყვარულია მზის აისბერგი
და სიძულვილის ბარელიეფი.
პირველყოფილი, ბავშვის სიზმრების
ექო ზიზღია მუდამ.
ღმერთის გვამია მიწა ნაკორტნი,
ღამისმთეველი ბუდა.
ხორხისმიერი ჟესტი უხეში
ხორცის პლანეტას ათრობს.
ის დასჯილია და დგას კუთხეში,
ბედნიერია ამ დროს.
იცინეთ ჩემზე უფრთოდ ფრენაზე.
(მწვანე ღრუბელი დალბა).
ზესშთაგონება ბრბოს ტლუ ენაზე
სასაცილოა ალბათ.
სულის სიხარულს დაღვრის იებად
არარაობა წმინდა.
არავითარი არც პატიება,
არც გახსენება მინდა...


***
მემორჩილება ჭაობის ყელი,
ასული ტბის და სიცხის –ლეონა,
შემთხვევითობა–ბუნება ხელი
თან უსინათლო ქამელეონი,
იდუმალება ნათელ ქვესკნელის,
პირველყოფილი წყევლის არია–
გთხოვ, პირველად და უკანასკნელად
გამომეცხადო დაო მარიამ.


***
ცოდვა იესომ ზიდა
ფთებით და არა გოგვით,
მოგვიახლოვდა მზიდან,
როგორც ბავშვი და მოგვი.
არ ენდობიან ციდან
მოსულს ადამის ძენი.
და მოიშორეს გზიდან,
როგორც გიჟი და ბრძენი.


იგი არ მოვა

იგი არ მოვა! შრიალებენ ფოთლები ჩუმად.
იგი არ მოვა! ქვითინებენ წვიმის წვეთები.
იგი არ მოვა! ნასიცხარი დუმილით სდუმან
მაცხოვრის ხელზედ ამბორები მონაცვეთები.
სისხლის მაგიერ ცრემლებშია სურვილთა ხროვა
და ცხელი შუბლით მობარბაცე ხეებს ვედები.
როგორც სანაგვეს გადაყრილი ყვავილთა გროვა
ჭკნება საზიზღარ სილამაზით ცრუ იმედები.
გონება სუნთქავს სიბერისგან მკვდარი ფიქრებით,
სულის თვალებში აღარ ცვლიან ფერებს ფერები.
უთანასწორო დუელისთვის ძალებს იკრებენ
გადავიწყება და დემონი მეხსიერების.
და იმ გრძნობათა საყინულის კარს იკეტავენ
სპლინის სიბნელეს შეჩვეული ჩვენი გულები.
ო, ამიხსენით, ამიხსენით როგორ ბედავენ
დგომას სამყაროს საფეთქელთან სომნაბულები.
ტეხილი მზერა მიაცილებს უჩემოდ წყვილებს
და უნაპირო სისადავით თმენით რტოები,
პირველ დაცემით ამაღლებულს და ნაყვავილებს
მიმაცილებენ და ხმებიან განმარტოებით
იგი არ მოვა! მივენდობი ფოთლების გუმანს
იგი არ მოვა! დე, ტიროდნენ წვიმის წვეთები,
იგი არ მოვა! უსასოო ზარები დუმან,
გალაკტიონის სიონისკენ მივეხეტები.


პასუხი

შენი წყლიანი თვალების ფითრით,
საბნის ნაოჭში გამკრთალი ტერფით,
შემორჩა ხსოვნას გოგონას ტვიფრი,
რომლისთვის ერთ დროს ვიყავი კერპი.
ვერ მოვალ, რადგან თვითონ ვარ იგი,
რომელიც უკვე წავიდა შენგან,
გაშიშვლებული დღეების იქით
სწუხს მოვარდნილი დეკემბრის დელგმა.


სხვა

იწყევლებიან მკვდარი წამები!
არ არწმუნებენ შეშლილ წამებას:
მოხვალ–არავის არ ენანები,
მიხვალ–არავინ არ გენანება.
იქუფრებიან მკვდარი ფიქრები
და ფიქრთსაცავის დუმილი დნება:
გახსოვს, გეგონა რომ არ იქნები–
აღარაფერი აღარ იქნება.
თეთრი ბურუსი რომ აინთება,
გადაისხმება ჭურჭლიდან ლექი,
და ობელისკი ფერფლის იდგება
ასე ამაყად სადაც იდექი.
ასე უწყალოდ რისთვის ეწამე,
ან რა საჭირო იყო წამება:
მოხველ–არავის არ დაენანე,
წახვალ –არავინ დაგენანება.


***
ზედმეტი ძალით განაწვალები
სოლომონივით დიდხანს გედავე,
და მღალატობენ ისე თვალები,
თითქოს საკუთარ სიკვდილს ხედავენ.
ზედმეტი სისხლით განახელები
იაკობივით დაგეჭიდავე.
და მღალატობენ ისე ხელები,
თითქოს საკუთარ კუბოს ჭედავენ.
ზედმეტი ცეცხლით განახურები
პრომეთესავით კლდემ მიმისვენა,
და მღალატობენ ისე ყურები,
თითქოს საკუთარ წირვას ისმენენ.
კმარა! იხილე ხმა მომხმობელი,
ღმერთო, დალოცე, შენი ნერგია,
ამა სოფელის დამამხობელი
და აღმდგენელი _ ეს ენერგია.


***
კვდომამ უკვდავებას თავი აარიდა,
შეუსაბამობას მკვდრებიც უარყოფენ,
და მარად გაუთხრელი ღმერთის სამარიდან
მიხმობს დაუმარხავ ხილვათა ხელყოფა.
შანდლის სინანული, ნაკლულ საუკუნის
შიშველ ფილანქანზე შრება დაჟინებით.
და არის წესრიგი ქაოსის უკუნი
და უწესრიგობა მათი დაშინება.
აღთქმების მოთქმას აღარ ვეპუები
და,რაღა თქმა უნდა, პირველ სართულიდან
მითრევს განწირულთა სველი უპეები
ამ დასასრულისკენ, იმ დასასრულიდან...


***
სულს ტკივა, როგორც ტკიოდა უწინ
შენი თვალების ცისფერ ტკივილით.
კენტი და ლუწი, კენტი და ლუწი,.
ქარი თვლის ფოთლებს წივილ –კივილით.
მოაფრიალებს დაცვენილ ფოთლებს
თუ შემოდგომის ყვითელ მანტიას,
შევყურებ, როგორც გამოცლილ ბოთლებს
სამოსგაძარცულ ჩემს სიმპათიას.
ჩამოეფარა უფერო ფარდა
ფოთლების დამჭკნარ დეკორაციას.
ცრემლი სდის დარდად, დაწყევლილ დარდად,
ჩემს სახელზე რგულ ხმელ აკაციას.
ნოემბრის ნისლში დაუდგამთ სეფა.
იხდიან ქელეხს,აჟღერენ ზარებს.
მოჩვენებათა სამყაროს მეფე
დედიშობილად ამოდის მთვარე.
და მის სარკეში ირწევა ქარი,
და იორთქლება სარკმელის მინა,
კარს სილუეტი აეკრა ქალის
და ქარმა ჩემში დაიდო ბინა.
მოლოდინის დღეს მოეღო ბოლო
და ეხლა ქარი ვნებაში წივის.
ილუზიების მსხვრევაა მხოლოდ
ეს სინამდვილე ტკბილი და ცივი.
სულს ტკივა, როგორც ტკიოდა უწინ,
განუკურნებელ ცისფერ ტკივილით,
კენტი და ლუწი, კენტი და ლუწი,
კენტი ...და შედგა ქარი კივილით.

ვოვა მაჩაიძე

უფალო!

მიათრევს ღამე სიზმრების გროვას,
მიათრევს, როგორც საკუთარ ჯვარცმას,
უფალო! ნუთუ სიმშვიდის დროა,
უფალო! როგორ გაბედა კაცმა.
უფალო! თურმე არავის თენთავს
სიფითრე მთვარის თბილი ქარისი,
და როგორ უნდა მოვიდნენ შენთან,
როცა არავინ არ არის ღირსი.
და როცა სულთა ციურ ნამქერში
ტრიალებს ცეცხლი, ილევა კვალი _
სიცოცხლის სხვაგვარ ფორმათა ფერში
სიკვდილი დადის მთვარემავალით.
როდემდე, როგორც სიზმრების გროვა,
ათრიოს ღამემ, მძიმეა ჯვარცმა.
უფალო! ნუთუ სიმშვიდის დროა,
თუ თავი უნდა მოიკლას კაცმა!?


უფალო! ღმერთო!
(ვედრება)

უამრავი და-ძმა სისხლით ერთობა,
თელავს დედის ჩამოგლეჯილ საყელოს,
წამიყვანე და მიშველე, ღმერთო,
წამიყვანე უცხო და უსახელო.
დინოზავრებს შორის უხმლოს, უფაროს,
მზრდიდა ცეცხლი და ოცნება _ გადია.
გაჩენიდან მამას ვეძებ, უფალო,
სამყაროში კვლავ მატრიარქატია.
ო, მარადი ობოლი ვარ, ღმერთო,
მაზიარე უკვდავების მაგიას.
წამიყვანე _ ისევ სხვას შეერთო,
ისევ ვნება მანაცვალა გეამ.
რომ ცოცხალი მამის ჭირისუფალი
ყოფნის მტვერს და ტრიალს გავერიყო.
იქნებ შენ ხარ, თუ არადა, უფალო,
დაე, შენი შვილობილი ვიყო...

ვოვა მაჩაიძე

ნიღაბი

უღრანები ღამურებით იღამებს
და მთვარეა ცაზე, როგორც ევა.
ვერ ვიშოვე უკეთესი ნიღაბი
და ამ ბრბოში მაწანწალას ვგევარ.
იმ ხეების იდაყვებზე ტოტების
განიძარცვა ქარიშხალთან დავა.
ძველი სულის უძველესი გოდებით,
ნათხოვარი სხეულივით დავალ.
და აწყდება დავიწყება მგოსნებს _
(მოელვარე ვიტრინები ნახეს)
აედევნა სალუქ მანდილოსნებს
ნამთვრალევი მათხოვარის სახე.
საკუთარი ანარეკლიც მიცილებს
და არ იცის ნიღბის მიღმა მე ვარ.
ვერ ვისწავლე უკეთესი სიცილი _
ახირებულ კომედიანტს ვგევარ.
ჭიქის ფსკერით ვიყურები ცისკენ,
ირონიით ბრბო ერთობა ერთობ,
და მივიწევ თვითმკვლელობით მისკენ,
რად დამცინი, რად დამცინი, ღმერთო...

ვოვა მაჩაიძე

***
სევდას სქესი აქვს.
მე შევიყვარე შენი ქალური,
შენი მარად პირველყოფილი
და ნამდვილი სევდა სევდისა;
ვით მარგალიტი ნიჟარაში,
ვით კატა მზეში,
ვით სხვა სულ სხვაში -
სადაც ნებივრობ.
მე შევიყვარე... და მაპატიე,
მაგრამ როცა მიატან ზღუდეს,
განცალკევების ზღუდეს უცილოს
და გსურს გაენდო
კაცობრიობის მაცოცხლებელ სევდას კაცისას -
უსუსური ხარ და სასაცილო.
მიუღწეველში და ერთადერთში,
მოუხელთებელ მონატრების სევდაში დარჩი,
დე მარტოდ-მარტო.
სიყვარული ხომ საერთოა.

წიგნის დასახელება – „დარღვეული პროპორციები“ (ლექსები)
ავტორი - ვლადიმერ მაჩაიძე
რედაქტორი - ტაგუ მებურიშვილი
მხატვარი - დ. ბერძენიშვილი
გამომცემლობა - „მერანი“
ტირაჟი - 2000
ყდა – რბილი
გამოცემის წელი – 1980
გვერდების რაოდენობა – 40



ვოვა მაჩაიძე

***
დავიწყებათა ყინულის გერო
და სასურველო სიგრილევ ქრობის,
რად არ არსებობს სამაგიერო
ან სიყვარულის ან მეგობრობის.
ო, მარტოობის ერთგულო ცეცხლო,
მიუსაფარი ფერფლი ავდება.
ყველა თავისი სიკვდილით ცოცხლობს,
ყველა თავისი სიცოცხლით კვდება.


***
ვერ მოესწრები საკუთარ ტრიუმფს,
არ გეღირსება ზეცის თაღები.
ვიღაცა კეტავს სინათლის ტრიუმს
და იმუქრება სულის აღებით.
დაგეწაფება მალე წყვდიადი,
ეშმაკმა უწყის, რა, სადაური.
მაინც რატომღაც იყო დიადი
შენი ცხოვრება უსათაურო.

ვლადიმერ ვოვა მაჩაიძე

***

შენ გივიწყებდნენ ყოვლთვის მალე,
შენ ივიწყებდი ყოველთვის გვიან.
და ეხლაც, იმ სხვებს წაყოლილ ქალებს
შემი ცხოვრების ქალები ჰქვია.
შენ გიშორებდნენ ყოველთვის ადრე,
შენ იშორებდი ყოველთვის გვიან,
სხვების დაცვევნილ ნიღბებს და ჩადრებს
შენი ცხოვრების დღეები ჰქვია.
შენ გიმეტებდნენ ყოველთვის მალე,
შენ იმეტებდი ყოველთვის გვიან.
მეგობრებს, მტრებს და სიკეთის ალებს
შენი ცხოვრების მიზეზი ჰქვია...
და მათაც - იმ სხვებს წაყოლილ ქალებს,
ლექსებს და სიზმრებს, ფერდობებს ქვიანს,
ხომ იყვარებდი ყოველთვის მალე,
რად შეგიყვარეს ყველაზე გვიან.

1968